خرید فلنج مناسب برای اتصالات لوله و تاسیسات یکی از مهمترین نکات در رسیدن به نتیجه‌ها مناسب فنی و مهندسی و انتقال سیالات است. فلنج‌ها در انواع بسیار متنوعی ساخته میشوند و هر کدام از نظر جنس، ابعاد، شکل و فرم و نیز تکنولوژی ساخت و تولید با دیگری متفاوت هستند. اگر شما هم قصد توسعه سیستم تاسیسات خودتان را دارید و می‌خواهید فلنج مناسبی را برای اتصالات خودتان انتخاب کنید، حتماً این مقاله را تا به انتها بخوانید.
نکات مهم در انتخاب جنس فلنج
فلنج‌ها با جنس (Material) گوناگونی ساخته میشوند. تنوع جنس‌های به کار رفته در فلنج‌ها به خاطر نوع سیال انتقال داده شده، تکنولوژی اتصال، تکنولوژی ساخت و نیز هزینههای اقتصادی است.
برای آنکه بتوانید در انتخاب فلنج مناسب خودتان درست عمل کنید، باید در گام نخست جنس فلنج مورد نظر را انتخاب کنید. در زیر به چند گروه مهم متریال‌های به کار رفته در ساخت فلنج‌ها اشاره شده است:
انتخاب فلنجهای چدنی:
انتخاب فلنجهای چدنی
به صورت کلی ما در گروه فلنج‌ها چدنی با دو جنس روبرو هستیم:
- چدن ریختگری شکننده: که شکل ساده ای از ترکیب آهن ذوب شده و کربن است. این فلنج‌ها بسیار سنگین، شکننده و در عین حال ارزان هستند. مقاومت این دسته از فلنج‌ها در برابر خوردگی کم است و به راحتی زنگ می‌زند. از نظر تراشکاری سطح این فلنج‌ها مناسب برای تراش‌های ظریف مناسب نیست. این فلنج‌ها از نظر جوشکاری هم کیفیت خوبی ندارند. علت استفاده از این نوع فلنج‌ها قیمت پائین و امکان آماده‌سازی سریع آنها است.
- چدن‌های داکتیل (چکش خوار): این نوع چدن به خاطر شرایط کریستال‌ها و کنترل کربن، توانائی بیشتری در تحمل ضربه را دارد. قیمت آنها تا حدودی از چدن‌های ریختگری گرانتر است. تراش بهتری بر می‌دارند و کیفیت جوش بالاتری دارند. اما هنوز ضعف‌های خوردگی و سنگینی را دارها هستند.
انتخاب فلنجهای فولادی:
انتخاب فلنجهای فولادی
برای انتخاب فلنج های فولادی شما انتخاب‌های نسبتا گسترده تری در اختیار دارید که در زیر آنها را بررسی می‌کنیم:
- فلنجهای ساخته شده با فولاد ساختمانی: این دسته از فلنج‌ها بسیار پرکاربرد هستند. به خاطر استفاده از فولاد ساختمانی امکان تراشکاری مناسب شمش و یا ورق فلنج وجود دارد. سطح تراشکاری شده می‌تواند به صورت ظریف تراشیده شود. این دسته از فلنج‌ها به خاطر فولادی بودن در مقابل ضربه مقاوم هستند. همچنین کیفیت جوشکاری خوبی دارند. اما در برابر زنگ زدگی و خوردگی اسیدی و قلیائی ضعیف هستند.
- فلنجهای ساخته شده با فولاد ضد زنگ (استیل): این دسته از فلنج‌ها برای مصارف صنایع خوراکی و شیمیائی مناسب هستند. به خاطر استحکام فولاد ضد زنگ باید از ابزارهای تراشکاری قدرتمندی در آنها استفاده شود. کیفیت تراشکاری بسیار ظریف در این دسته از فلنج‌ها قابل دستیابی است. برای جوشکاری باید از دستورها مطابق با متریال استیل استفاده شود.
- فلنجهای ساخته شده با فولادهای آلیاژی: فولادهای آلیاژی هر کدام با مشخصات خاصی ساخته میشوند و بسته به نوع مواد اضافه شده خاصیت ویژه ای را از خود بروز می‌دهند. مقاومت در برابر خوردگی، نوع تراش، نوع جوشکاری و غیره باید بر اساس آلیاژ مربوط تعیین شود.
انتخاب فلنجهای ساخته شد با فلزات رنگی:
انتخاب فلنجهای ساخته شد با فلزات رنگی
فلزات رنگی مانند آلیاژ‌های مس (برنج، قلع)، آلومنیوم و روی از پرکاربرد ترین مواردی هستند که از آنها در ساخت فلنج‌ها استفاده می‌شود. فلنج‌ها ساخته شده با فلزات رنگی اغلب در تاسیساتی ساخته شده با جنس مشابه به کار گرفته میشوند. صنایع غذائی و شیمیائی اصلی ترین مکان بهره‌گیری از انوع فلنج‌ها و متریال‌هائی هستند.
انتخاب فلنجهای ساخته شده از مواد مصنوعی
انتخاب فلنجهای ساخته شده از مواد مصنوعی
فلنجهای ساخته شده از سرامیک‌ها، مواد پلیمری، شیشه و حتی کائوچوب در این زمره قرار می‌گیرند. اصلی ترین علت استفاده از مواد مصنوعی در ساخت فلنج مقاومت آنها در برابر خوردگی و زنگ زدگی است.
انتخاب فلنج مناسب بر اساس نیاز شبکه انتقال
انتخاب فلنج مناسب بر اساس نیاز شبکه انتقال
بعد از انتخاب جنس فلنچ باید به سراغ نیاز شبکه برویم و انتخاب فلنج‌ها را بر اساس آن انجام دهیم. قرار گیری یک فلنج در شبکه انتقال سیالات با توجه به چند مورد زیر تعیین می‌شود:
- جنس بستر فلنج: بستر فلنج می‌تواند یک راکتور، دیگ بخار، والو، شیر یا یک ماشین در دل تاسیسات باشد. بر اساس این بستر شما باید مواردی که در ادامه می‌آید را تعیین کنید.
- جنس لوله‌های انتقال: لوله‌های انتق
ال دهنده سیال از مهمترین مواردی هستند که باید ردز زمان انتخاب فلنج مناسب به آن دقت شود. جنس لوله‌ها بر روی تکنولوژی جوشکاری، روش مقابله با خوردگی و نیز فشار قابل تحمل در شبکه انتقال تاثیر گذار هستند. - نوع فناوری اتصال فلنج به همتا و بستر: یکی دیگر از نکاتی که باید در انتخاب فلنج مناسب در نظر داشته باشید، فناوری اتصال فلنج به بستر و همتایان خود است. شما می‌توانید از انواع جوشکاری‌ها الکتریکی، لحیم کاری، جوش پیوسته، جوش co2 و حتی رزوه کردن گلوئی استفاده کنید. فناوری اتصال وابستگی زیادی به نکات فنی دارد که خارج از حوصله این مقاله است. اما پیشنهاد می‌شود قبل از انتخاب فلنج مناسب حتما آنها را بررسی کنید.
- حجم فشار مورد نظر: یکی از مهمترین نکات در انتخاب یک فلنج، فشاری سیالی است که در یک فلنج جریان پیدا می‌کند. برای آنکه بتوانید فلنج مناسبی را انتخاب کنید باید به فشار درون شبکه دقت کنید. هرچه فشار بیشتر باشد، جنس فلنج باید مقاوم تر باشد، جوشکاری بستر آن باید قوی تر و با فناوری‌های پیشرفته تری صورت بگیرد. همچنین تعداد پیچ‌های اتصال دهنده آن نیز باید بیشتر باشد. ضخامت فلنج نیز افزایش پیدا می‌کند.
- خوردگی: خوردگی یکی از مهمترین مواردی است که باید در انتخاب فلنج مناسب در ذهن داشته باشید. قلیایی یا اسیدی بودن سیال انتقال داده شده، تماس با آب، و یا حتی شرایط جوی می‌تواند سبب خوردگی یک فلنج شود. پس حتما در زمان انتخاب فلنج برای اتصال مناسب و جوشکاری و غیره حتما به مسئله خوردگی توجه کنید.
نکات اقتصادی در انتخاب فلنج مناسب
نکات اقتصادی در انتخاب فلنج مناسب
یکی از مهمترین موضوعات در انتخاب فلنج مناسب در نظر گرفتن هزینههای انتخاب فلنج‌ها است. برای درک بهتر موضوع و انتخاب فلنج مناسب از نظر اقتصادی به موارد زیر دقت کنید:
- فلنجهای ساخته شده از چدن از فلنجهای فولادی ارزانتر هستند. در خانواده فلنجهای فولادی به ترتیب فولاد ساختمانی، فولاد ضد زنگ و در آخر فولاد آلیاژی نسبت به ردیف قبل خود گرانتر میشوند. فلنجهای ساخته شده با فلزات رنگی می‌توانند تا چند برابر فلنجهای ساخته شده با فولاد قیمت داشته باشند. فلنجهای ساخته شده از مواد پلیمری ارزانتر هستند اما کاربرد محدودی دارند.
- علاوه بر جنس فلنج، نحوه اتصال فلنج بر روی بستر خود نیز نکته ای است که نباید از یاد برد. فلنجهای نیازمند جوشکاری، رزوه کردن و یا لحیم کاری هستند. این‌ها می‌تواند هزینههای انتخاب فلنج را تغییر دهند. پس به درستی فناوری اتصال را بررسی کنید. در اغلب موارد جوشکاری با جوش قوس الکتریک جوابگو است اما در برخی از موارد استفاده از جوشکاری پیوسته مانند جوش آرگون یا CO2 لازم است و در نتیجه هزینه اتصال شما به شدت افزایش پیدا می‌کند. فلنجهای ساخته شده با فولاد ضد زنگ و یا فولاد آلیاژی و همچنین فلزات رنگی نیز نیازمند روش‌ه
ای جوشکاری یا لحیم کاری خاص خود هستند که باید قبل از انتخاب فلنج مناسب به آنها دقت داشت. - مقاومت به خوردگی یکی دیگر از هزینههای پنهان است که باید به آن دقت کرد. خوردگی سبب ایجاد نشتی، شکستگی و قطع جریان سیال می‌شود. حتماً قبل از انتخاب فلنج مناسب، به موضوع خوردگی و مقاومت در برابر آن دقت کنید. هزینه خوردگی می‌تواند هزینههای عملیاتی شبکه شما را چندبرابر افزایش دهد. پس بهتر است که در ابتدا به دقت با یک کارشناس مسائل خوردگی متریال‌ها، روش‌های جوشکاری، پوشش دهی و دیگر موارد را بررسی کنید.
- هزینههای تراشکاری سطوح هم یکی از هزینههائی است که بر روی انتخاب فلنج مناسب تاثیرگذار است. برای مثال فلنجهای ساخته شده با چدن ریختگری، به راحتی خشن تراشی میشوند، جنس نرمی دارند ولی سطح چندان صافی را در اختیار شما قرار نمی دهند. این کار سبب کاهش هزینههای شما می‌شود. اما برای مثال فولادهای ضد زنگ، به راحتی تراشکاری نمی شوند. ولی سطح بسیار صیغلی را در اختیار شما می‌گذارند. این موارد می‌تواند قیمت فلنج انتخابی شما را به شدت تغییر دهد. پس با دقت به موضوع شیوه تولید و تراش فلنج‌ها توجه کنید.
سخن آخر
انتخاب فلنج مناسب شبکه تاسیساتی و انتقال سیال، یکی از کارهای سخت و پیچیده مهندسی است. گرچه در اینجا سعی شد که برخی از مهمترین فاکتورها در اینجا توضیح داده شود، اما این موارد محدود به آنچه که در اینجا گفته شد نمی شود. جداول مهندسی رشته‌های مانند نفت و گاز و یا تاسیسات آب، فاکتورهای متعددی در زمینه ضخامت، متریال‌ها، فرم و همچنین روش‌های اتصال فلنج‌ها ارائه کرده اند. در مقالات بعدی ما هر کدام را بر حسب مدل و کاربرد با جزئیات بیشتری به شما ارائه خواهیم کرد.
